Procedures voor gokverliezen tegen illegale online casino’s nog onbeslist
Categorie: Gokken en kansspelen
Nederlandse rechters hebben recentelijk uitspraken gedaan met mogelijke verstrekkende gevolgen voor de online gokindustrie. Soortgelijke uitspraken zijn inmiddels ook in andere landen gedaan. Sommige rechtbanken wijzen de vordering tot terugbetaling van een gokschuld toe, bijvoorbeeld de rechtbank Overijssel, maar de rechtbank Zeeland-West Brabant heeft zo’n vordering tot terugbetaling afgewezen. Inmiddels willen de rechtbank Noord-Holland en Amsterdam aan de Hoge Raad vragen hoe de vorderingen tot terugbetaling van een gokschuld beoordeel moeten worden. De uitkomst hiervan kan heeft verstrekkende gevolgen en werpt interessante vragen op over de regelgeving rond online gokken en de rechten van spelers.
Overeenkomsten met online casino’s zonder vergunning nietig?
Dat is de hamvraag die uiteindelijk de Hoge Raad nu moet beoordelen. Daartoe zijn de volgende rechtsvragen geformuleerd die na input van de partijen in die procedures voorgelegd kunnen worden aan de Hoge Raad:
- Had de Wet op de Kansspelen (Wok) aanvankelijk de strekking de geldigheid van daarmede strijdige rechtshandelingen aan te tasten?
- Zo ja, is die strekking – na aanvankelijk aanwezig geweest te zijn –verloren gegaan onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen en/of gelet op het handhavingsbeleid van de Kansspelautoriteit?
- Is een kansspelovereenkomst tussen een in Nederland verblijvende consument en een aanbieder van kansspelen op internet die geen vergunning heeft in de zin van de Wok een nietige overeenkomst in de zin van artikel 3:40 BW?
- Maakt het voor de beantwoording van vraag 3 nog uit of de kansspelaanbieder (of een daaraan gelieerde entiteit) voldeed aan de prioriteringscriteria van de Kansspelautoriteit?
- Indien het antwoord op vraag 3 bevestigend luidt, welke rechtsgevolgen heeft dat dan? Is een vordering tot terugbetaling van het geleden verlies op grond van onverschuldigde betaling toewijsbaar?
Vergunning voor online casino pas van oktober 2021 verleend
Onder de Wet op de Kansspelen is het aanbieden van kansspelen niet toegestaan zonder vergunning. Tot 1 april 2021 was er niets geregeld voor online kansspelen en konden online kansspelaanbieders geen Nederlandse vergunning krijgen. Nadat op 1 april 2021 de Wet Kansspelen op afstand in werking trad, werd een online gokvergunning vanaf 1 oktober 2021 wel mogelijk. Maar veel Nederlanders gokten ook daarvoor al via websites van online casino’s, die in het buitenland gevestigd waren en geen vergunning hadden. In ongeveer 50 rechtszaken procederen zij nu bij verschillende rechtbanken tegen die online casino’s.
Tot oktober 2021 was online gokken in Nederland dus illegaal. Gedurende deze periode zijn er mensen geweest die aanzienlijke geldbedragen hebben verloren tijdens het online gokken. Velen van hen voelden zich onrechtmatig behandeld en vonden dat de online gokbedrijven verantwoordelijk waren voor hun verliezen. Een aantal van deze gokkers besloot juridische stappen te ondernemen tegen de betrokken online gokbedrijven.
De rechter heeft in enkele zaken waar dus al uitspraak is gedaan geoordeeld dat ten de online gokbedrijven verplicht zijn om geld aan de gokkers terug te betalen. Een van de zaken betreft Unibet, waarin het bedrijf werd opgedragen om €93.000 terug te betalen. In de andere zaak, waarin het betreffende bedrijf anoniem blijft, gaat het om een aanzienlijk bedrag van €124.000.
Gevolgen van uitspraken tegen illegale online kansspelaanbieders
In deze rechtszaken oordeelde de rechter dat de online gokbedrijven verantwoordelijk waren voor de verliezen van de gokkers. De rechter legde de nadruk op het feit dat online gokken in Nederland illegaal was tot oktober 2021 en dat de bedrijven zich bewust waren van deze situatie. Daarnaast is er inmiddels mee focus op de zorgplicht van kansspelaanbieders. De Kansspelautoriteit heeft daartoe een richtlijn gepubliceerd. Dit is een belangrijke stap in de regelgeving rond online gokken. Het vestigt de aandacht op de zorgplicht van online gokbedrijven ten opzichte van hun klanten, zelfs wanneer de activiteit illegaal is. De uitspraken roepen vragen op over hoe de gokindustrie moet omgaan met de rechten van spelers en welke verantwoordelijkheid ze dragen.
Impact van gerechtelijke uitspraken op de gokwereld
Deze uitspraken kunnen een (aanzienlijke) impact hebben op de online gokindustrie in Nederland en daarbuiten. De strijd is vooralsnog onbeslist omdat de Hod raad hier ongetwijfeld over gaat oordelen. Online gokbedrijven zullen waarschijnlijk hun bedrijfsvoering moeten herzien om te voldoen aan de zorgplicht en de rechten van spelers te respecteren. Dit kan onder andere leiden tot strengere regelgeving en toezicht op de sector.
Spelers zullen zich ook meer bewust worden van hun rechten en de verantwoordelijkheden van gokbedrijven. Dit kan hen aanmoedigen om juridische stappen te ondernemen als ze van mening zijn dat hun rechten zijn geschonden. Het kan ook leiden tot een grotere nadruk op verantwoord gokken en de zorgplicht van online gokaanbieders, alsmede meer preventiemaatregelen om gokverslaving te voorkomen. Helaas raken ook mensen die gokverslaafd zijn hun geld kwijt aan illegale online websites. Degene die gokverslaafd is kan zelf een gokstop regelen via het Centraal register uitsluiting kansspelen (CRUKS). Daar kun je hier meer over lezen.
Rechtszaak tegen Maltees gokbedrijf dat online casino exploiteert
De rechtbank heeft in een uitspraak van 28 augustus 2023 de geldvordering toegewezen die gebaseerd is op nietigheid van een kansspelovereenkomst tussen een consument en een beroepsmatig handelende gedaagde.
De eiser baseert de vordering op de (nietigheid) van een tussen partijen gesloten kansspelovereenkomst, die eiser in zijn hoedanigheid van consument heeft gesloten met gedaagde die daarbij commerciële of beroepsactiviteiten ontplooide die, zo stelt eiser, mede op Nederland zijn gericht. Het gevorderde komt de rechtbank niet onrechtmatig of ongegrond voor en zal als volgt worden toegewezen. De nietigheid van een overeenkomst met een bedrijf dat niet de noodzakelijk overheidsvergunning heeft volgt uit artikel 3:40 lid 2 BW. Uit art. 6:203 BW e.v. is af te leiden dat hetgeen betaald is op basis van een nietige overeenkomst gewoon terggevorderd kan worden.
De Oostenrijkse en Duitse zaak tegen online gokbedrijf
In een Oostenrijkse en de Duitse uitspraak gaat het om een vordering uit onverschuldigde betaling. Kennelijk is er door de schuldeiser gegokt in een online casino dat in Oostenrijk niet beschikt over de vereiste vergunning. Overeenkomsten die niet of niet zonder vergunning geoorloofd zijn, zijn nietig. Het Hof gaat ervan uit dat dit zo is naar zowel Oostenrijks recht als Curaçaos recht (vgl. GEA Curaçao 5 april 2019, ECLI:NL:OGEAC:2019:66).
Uit de overeenkomsten met illegale kansspelaanbieders ontstaan geen verbintenissen; bij gebreke van een nadere wettelijke bepaling zijn de prestaties die op basis van dergelijke overeenkomsten worden verricht, zonder rechtsgrond, dus onverschuldigd, verricht. De vordering uit onverschuldigde betaling is niet begrepen in de ‘rechtsvordering … ter zake van een schuld uit spel of uit weddingschap voortgesproten’, bedoeld in artikel 7A:1807 BW. De sanctie van nietigheid zou anders volledig worden ondergraven.
Illegale online casino’s lopen nog steeds risico geld te moeten terug betalen
De recente uitspraken waarbij online casino’s verplicht worden om geld terug te betalen aan gokkers, markeren een belangrijk keerpunt in de regelgeving en rechten van spelers in de online gokindustrie. Het legt de verantwoordelijkheid van online gokbedrijven jegens spelers bloot, zelfs wanneer de activiteit in een bepaald land illegaal was. Deze uitspraken hebben de potentie om de manier waarop online gokbedrijven opereren en hoe spelers hun rechten uitoefenen, ingrijpend te veranderen. Het is een ontwikkeling die we nauwlettend in de gaten moeten houden en die mogelijk gevolgen zal hebben voor vergelijkbare zaken in andere landen.
Juridisch advies over kansspelen en vergunningen
Ons team van gespecialiseerde advocaten adviseert en begeleidt ondernemers onder meer in gerechtelijke procedures. Ons team staat klaar om u te vertegenwoordigen en u bij te staan. We delen onze expertise graag met u.